John Wycliffe przyszedł na świat w roku 1328 w miejscowości Hipswell, w hrabstwie Yorkshire. Wykształcenie odebrał w Balliol College Uniwersytetu w Oxfordzie i został doktorem teologii w 1372 roku. Stał się publicznie znany w roku 1374, podczas sporu króla Edwarda III z papiestwem o płatność jednej z wielu danin dla Rzymu. Wycliffe napisał kilka traktatów uzasadniających prawo króla i parlamentu do ograniczania ziemskich roszczeń kościoła.

W roku 1376 Wycliffe ogłosił, że wszelka władza jest przekazywana bezpośrednio przez łaskę Boga, a osoba będąca w stanie grzechu śmiertelnego traci prawo do jej sprawowania. Było to wyzwaniem dla nauki kościoła rzymskokatolickiego, który utrzymywał, że jego duchowni mają moc udzielania sakramentów i sprawowania duchowej władzy, niezależnie od tego w jaki sposób żyją. Rozgniewany papież Grzegorza XI, skierował kilka bulli przeciwko Wycliffe'owi, oskarżając go o herezję.

W 1378 roku rozpoczęła się Wielka Schizma Zachodnia - o panowanie nad Kościołem Zachodu walczyło kilku papieży naraz. Włosi promowali swojego papieża, a Francuzi swojego. Poglądy Wycliffe'a stały się wówczas jeszcze bardziej zdecydowane. W swoich pismach, takich jak De Ecclesia (O Kościele), De Veritate Sacrae Scripturae (Prawdziwe Pisma Święte), oraz De Potestate Papae (O władzy papieskiej) odrzucał roszczenia papiestwa, podkreślał najważniejszą rolę Pisma Świętego i zalecał przeprowadzenie rozległej reformy chrześcijaństwa zachodniego.

Wycliffe czytający Pismo Święte

W tym samym roku, gdy dwaj papieże wszczęli walję o panowanie nad kościołem, Wycliffe wraz z grupą współpracowników rozpoczął — zakończone około roku 1392 — tłumaczenie Wulgaty na język angielski. Było to olbrzymie osiągnięcie udostępniające tekst Pisma Świętego mieszkańcom Anglii. Wycliffe rozsyłał z kopiami Biblii kaznodziei czytających Pismo Święte ludowi. Były to kopie ręcznie przepisywane — pierwsze drukowane tłumaczenie na język angielski było dziełem żyjącego półtora wieku później Williama Tyndale'a. Tłumaczenie to stało się solą w oku Rzymu, który w owym czasie zabraniał dokonywania przekładów na języki narodowe oraz udostępniania Pisma ,,laikom”.

Zginąć na stosie można było nawet za samo posiadanie fragmentów Pisma Świętego, takich jak Dziesięć Przykazań, czy modlitwy Ojcze Nasz. O Wycliffie tak pisał w roku 1412 arcybiskup Arundel w liście do papieża Jana XXIII: ,,ten wstrętny i zapowietrzony osobnik o złym imieniu - John Wycliffe, syn starodawnego węża, prawdziwy zwiastun i dziecię antychrysta ... aby dopełnić miary swej złości, postanowił zabrać się za nowe tłumaczenie Pism na język ojczysty.

Kler katolicki obawiał się, że czytanie Biblii doprowadzi wiernych do zakwestionowania jego nauk i postępowania. Gdziekolwiek czyste Słowo Boże docierało do ludzi, tam odrzucano pogańskie tradycje i praktyki papiestwa rzymskiego i zastępowano je prawdą Ewangelii. Niestety dla Rzymu, Słowo Boże znalazło wkrótce potężnego sprzymierzeńca — prasę drukarską i nic już nie mogło powstrzymać wydawania kolejnych przekładów na języki nowożytne.

W kolejnym dziele - De Eucharistia (O Eucharystii) Wycliffe sprzeciwił się nauce o transsubstancjacji. Po nieudanym Powstaniu Chłopów w roku 1381 Wycliffe'a oskarżono o sprzyjanie rebelii. W maju 1382 roku, arcybiskup Canterbury zwołał sąd kościelny, który potępił Wycliffe'a jako heretyka i spowodował jego wydalenie z Oxfordu. Wycliffe schronił się wówczas w swojej parafii w Lutterworth. John Wycliffe odszedł w pokoju do swojego Pana w ostatnim dniu 1384 roku, ale jego nauka pozostała w sercach wielu naśladowców, których nazwano Lollardami. Pisma Wycliffe'a trafiły też na kontynent, gdzie wpłynęły na ukształtowanie się poglądów takich późniejszych reformatorów jak Jan Huss i Marcin Luter.

Na zwołanym w roku 1415 Soborze w Konstancji podjęto decyzję o pośmiertnym ukaraniu Wycliffe'a — nakazano wykopanie i spalenie jego ciała, co też zrobiono w roku 1428. Mniej szczęścia do soboru miał Jan Huss, którego podczas obrad spalono na stosie, pomimo listu żelaznego gwarantującego bezpieczny powrót do domu. Rzymscy teologowie przekonali cesarza, że heretykowi nie trzeba dotrzymywać słowa.

Imię Johna Wycliffe'a zostało w szczególny sposób upamiętnione w XX wieku. Powstała wówczas organizacja misyjna Wycliffe Bible Translators zajmuje się tłumaczeniami Pisma Świętego na różne języki, kontynuując rozpoczęte przez tego sługę Bożego dzieło zwiastowania Ewangelii. W Polsce z tą organizacją współpracuje Biblijne Stowarzyszenie Misyjne.



Na początek bieżącej strony Literatura Chrześcijańska - strona główna